ΣΥΝΟΨΗ*
Οι νέες ρυθμίσεις περί επαγγελματικής αποκατάστασης ηθοποιών και χορευτών (αλλά όχι μουσικών) που ανακοινώθηκαν πρόσφατα κινούνται μεν στη σωστή κατεύθυνση, επιτείνοντας ωστόσο ένα καθεστώς ανορθολογικής πολυνομίας (άλλες ρυθμίσεις για τους ΟΤΑ, άλλες για το Υπουργείο Παιδείας, άλλες για μουσικούς κι άλλες για χορευτές και ηθοποιούς κ.λπ.), ενώ ακόμα δεν προσεγγίζουν την καρδιά του ζητήματος, που είναι η εμμονή στη θεσμική καθαίρεση των τίτλων σπουδών των ωδείων και των δημόσιων ή ιδιωτικών δραματικών σχολών και σχολών χορού από το συνταγματικά προβλεπόμενο ανώτερο επίπεδο στο επίπεδο των λυκειακών σπουδών. Η καθαίρεση αυτή είναι που εκλαμβάνεται από σπουδαστές και διδάσκοντες ως ευθέως προσβλητική, που εξοργίζει και που συσπειρώνει.
Όταν το Σύνταγμα στο άρθρο 16 παρ. 7 αναφέρεται σε σχολές ανώτερης βαθμίδας, δεν εννοεί ούτε δευτεροβάθμιες (Λύκειο), ούτε σχολές εκτός συστήματος βαθμίδων (αδιαβάθμητες). Ακούμε σήμερα ότι ολόκληρη η ανώτερη αυτή βαθμίδα έχει καταργηθεί μαζί με τα ΤΕΙ, αλλά περιμένουμε ακόμα να μάθουμε σε ποια ακριβώς συνταγματική αναθεώρηση εμπεριέχεται η εν λόγω κατάργηση. Έως τότε, απλά επιμένουμε στην εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας, ζητώντας κατά το επόμενο διάστημα να μελετηθούν εξ υπαρχής σοβαρά οι όροι και προϋποθέσεις της νομοθεσίας αυτής στα σύγχρονα δεδομένα, λαμβανομένου σοβαρά υπόψη του ισχύοντος Ευρωπαϊκού ρυθμιστικού πλαισίου και των χρήσιμων εργαλείων οργάνωσης, διαβάθμισης και αξιολόγησης των σπουδών που αυτό προβλέπει. Το Ωδείο Αθηνών παραμένει, ως οφείλει, στη διάθεση του Υπουργείου Πολιτισμού, εφόσον κριθεί ότι η συσσωρευμένη συνδυαστική εμπειρία των Σχολών του Ωδείου Αθηνών μπορεί να φανεί χρήσιμη στην όλη συζήτηση περί της ορθής διαβάθμισης και των τεχνικών της πλευρών, που ελπίζουμε να δούμε να ξεκινά το προσεχές διάστημα.
Πέραν των παραπάνω, επισημαίνουμε προς πάσα κατεύθυνση δυο ακόμα σημαντικά ζητήματα, τα οποία δυστυχώς σήμερα απουσιάζουν από το δημόσιο διάλογο:
Α. Όσο διαρκεί η ατέρμονη εκκρεμότητα του αδιαβάθμητου των καλλιτεχνικών σπουδών σε ωδεία και ιδιωτικές ή δημόσιες δραματικές σχολές και σχολές χορού, συνεχίζει να χάνεται η ευκαιρία αξιοποίησης πολυάριθμων Ευρωπαϊκών εργαλείων τύπου Erasmus+ και λοιπών δυνατοτήτων που αφορούν την διεθνή κινητικότητα σπουδαστών και διδασκόντων μετά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η σημερινή διοικητική εμμονή περί εξίσωσης των καλλιτεχνικών σπουδών με σπουδές λυκειακού επιπέδου απομακρύνει οριστικά κάθε ελπίδα μελλοντικής αξιοποίησης της μεγάλης αυτής Ευρωπαϊκής ευκαιρίας υπέρ των καλλιτεχνικών σπουδών.
Β. Ειδικά όσον αφορά τη μουσική, θέτουμε επίσης με έμφαση το ζήτημα του εκσυγχρονισμού και της διασφάλισης της ποιότητας της προσφερόμενης ωδειακής εκπαίδευσης – ένα κατεξοχήν ζήτημα ρύθμισης και ουσιαστικής εποπτείας από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές. Στο πεδίο της μουσικής, το δια νόμου οριζόμενο πρόγραμμα ωδειακών σπουδών κατάγεται από το μακρινό 1957 (!), ενώ η ωδειακή μουσική εκπαίδευση πάσχει επιπλέον διαχρονικά από την απουσία σαφούς διάκρισης ανάμεσα αφενός μεν στην ερασιτεχνική ή δια βίου, αφετέρου δε στην καθαυτή επαγγελματική μουσική εκπαίδευση, και άρα από την απουσία σαφούς διάκρισης ανάμεσα στις αντίστοιχες απαιτήσεις ποιότητας ως προς τη διδακτέα ύλη, τους τρόπους και τα κριτήρια εξετάσεων κ.λπ. Στο ζήτημα αυτό, η εφαρμογή έστω και σήμερα της διάκρισης μεταξύ βασικής και ανώτερης μουσικής εκπαίδευσης που θεσμοθετεί ο νόμος 2557/1997 (ο οποίος βρίσκεται πάντοτε σε ισχύ) και η αξιοποίηση σχεδίων εφαρμοστικών προεδρικών διαταγμάτων της εποχής εκείνης (που ουδέποτε εκδόθηκαν) θα μπορούσαν να αποτελέσουν την αφετηρία για μια σοβαρή και γενναία ποιοτική μεταρρύθμιση στον τομέα της μουσικής εκπαίδευσης, που οφείλουμε επιτέλους στους σημερινούς και μελλοντικούς σπουδαστές μας.
Τέλος, πάντοτε στο πεδίο της μουσικής εκτέλεσης, υπενθυμίζουμε ότι συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση της διαχρονικής έλλειψης από την Αθήνα ενός πλήρως διαβαθμισμένου φορέα παροχής σπουδών στο υψηλότερο επίπεδο έχουν συχνά περιληφθεί στο διάλογο που το Ωδείο Αθηνών αναπτύσσει με το Ελληνικό Δημόσιο ή με φορείς του. Τέτοιες συζητήσεις οδήγησαν σε μια τουλάχιστον περίπτωση, το Σεπτέμβριο του 2016, στην υπογραφή μνημονίου συναντίληψης με το Υπουργείο Πολιτισμού, όπου προβλεπόταν η από κοινού δημιουργία ενός νέου τέτοιου φορέα, που δεν θα υποκαθιστούσε τη λειτουργία των υπαρχόντων ωδείων, αλλά θα τη συμπλήρωνε ή/και ολοκλήρωνε δημιουργικά – σχέδιο στο οποίο, μετά το 2016, δεν δόθηκε συνέχεια.
Στη συζήτηση αυτή εμείς δηλώνουμε πάντοτε παρόντες.
*Το πλήρες κείμενο των θέσεών μας βρίσκεται εδώ.
